myślenie abstrakcyjne
  • ołówek i piórnik w wołaczu

    3.11.2023
    3.11.2023

    Jaką formę przyjmują rzeczowniki nieżywotne w wołaczu? Np. ołówek czy ołówku, piórnik czy piórniku? Kiedyś uczono mnie, że wołacz = mianownikowi, a tylko przy personifikacji (baśnie, poezja) używa się piórniku, ołówku, długopisie, itp. Dziś słyszę, że to błąd. Czy faktycznie? Z góry dziękuję za wyjaśnienie. Małgorzata

  • pług i dług
    31.03.2015
    31.03.2015
    Szanowni Państwo,
    ostatnio w mojej rodzinie powrócił problem odmiany słowa pług. Ku naszemu zaskoczeniu, dopełniacz to pługa, mimo że, jak myśleliśmy, słowo to będzie się odmieniać podobnie jak dług czy złóg, czyli odpowiednio długu i złogu. Skąd ta różnica? Czy decydująca jest tu (bez)dźwięczność pierwszej głoski w każdym z wyrazów?
    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Bartek
  • Co go obudziło i otrzeźwiło, czyli o zgodzie podmiotu z orzeczeniem
    23.09.2019
    23.09.2019
    Dzień dobry,
    ktoś został obudzony przez dwa niezależne bodźce. Czy poprawne będzie zdanie: Obudził go szelest unoszonej pościeli i uczucie… czy też Obudziły go szelest unoszonej pościeli i uczucie… Analogicznie: Do końca otrzeźwił go dopiero panujący na zewnątrz mróz i świadomość późnej pory czy Do końca otrzeźwiły go dopiero panujący na zewnątrz mróz i świadomość późnej pory.

    Z góry dziękuję za pomoc
  • Co się kołem toczy?
    5.04.2012
    5.04.2012
    Szanowni Państwo,
    czy w języku polskim istnieje powiedzenie Historia kołem się toczy, czy jest to tylko błędna forma powiedzenia Fortuna kołem się toczy?
  • Dzielimy jabłko na sylaby
    27.02.2019
    27.02.2019
    Witam Państwa pytaniem o jabłko.
    Jak poprawnie można podzielić wyraz jabłko, przenosząc jego część do innej linijki. Zawsze myślałam, że: ja-błko, jabł-ko i jab-łko to trzy poprawne formy. Wpis w książce do kl. IV szkoły podstawowej informuje, żeby nie dzielić na ja-błko.
    Kto się myli?
    Pozdrawiam bardzo serdecznie.
  • kodek
    13.07.2009
    13.07.2009
    Jaką postać ma dopełniacz rzeczownika kodek?
  • na przestrzeni wielu lat
    12.09.2014
    12.09.2014
    Szanowni Państwo,
    dawno temu, kiedy zdawałam egzamin wstępny na studia, zostałam zbesztana przez profesora przeprowadzającego ze mną rozmowę, ponieważ w podaniu napisałam: „na przestrzeni wielu lat…”. Profesor zadał mi pytanie, czy uważam, że przestrzeń ma czas. Przeżyłam to bardzo, na studia się dostałam i przez pięć lat słyszałam podczas wykładów to sformułowanie. Do dziś zadaję sobie pytanie, czy oburzenie profesora było uzasadnione. Bardzo proszę o odpowiedź.
  • Neosemantyzmy koncept, koncepcyjny

    22.07.2023
    8.07.2023

    Dlaczego niektóre restauracje są nazywane konceptami? Co to znaczy? Spotkałem się też z określeniem „koncept gastronomiczny”. Żadna z def. słowa koncept mi nie pasuje. Zrozumiałbym, gdyby mówić o koncepcie gastronomicznym, który jest w fazie planowania, ale nie rozumiem co znaczy nazywanie konceptem działającej od dawna restauracji, np.:

    „Będziecie mieli szansę stołować się w ponad 60 konceptach gastronomicznych”

    „Właściciele ogłosili, że to już koniec konceptu na Szewskiej ze względu na problemy z pracownikami, a dokładniej ich brakiem.”

    „W listopadzie i grudniu naliczyłem kolejnych 15 otwartych konceptów”

    Chodzi mi o to, że tu koncept jest rzeczownikiem konkretnym, a nie abstrakcyjnym.

  • nie X, a Y
    7.10.2008
    7.10.2008
    Dzień dobry!
    Proszę o odpowiedź, czy poprawne jest użycie spójnika a w funkcji lecz, tylko, np. w takim zdaniu: „Miał na myśli nie abstrakcyjny obiekt, a konkret”. Spotkałam się z zarzutem, że to rusycyzm, co nie wydaje mi się prawdą, sądzę również, że takie zastosowanie a jest poprawne lub co najmniej dopuszczalne, w każdym razie w języku potocznym nie razi mnie. Proszę o rozstrzygnięcie.
  • niwelować
    12.09.2012
    12.09.2012
    Witam,
    chciałabym zapytać o użycie czasownika niwelować. Spotkałam się ze zwrotami typu niwelować problemy czy szkolenia mają niwelować brak kompetencji, co według mnie kłóci się z definicją słownikową. Czy takie użycie jest poprawne?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego